ارزهای دیجیتال و رمز ارزها

ارزهای دیجیتال و رمز ارزها

مدتی است که عبارت ارز دیجیتال یا رمز ارز بارها گفته و شنیده می شود، از اخبارهای گوناگون و نقل قول های متفاوت گرفته تا مباحث تخصصی مانند کشت، استخراج و ماینینگ. بی شک یکی از مهم ترین و ابتدایی ترین مباحث این حوزه چگونگی راه اندازی و سخت افزار مورد نیاز آن است. در ادامه قصد داریم ضمن معرفی اجمالی از مباحث کلی ارزهای دیجیتال، به طور تخصصی به سیستم های سخت افزاری مورد نیاز و چگونگی عملکرد آن ها بپردازیم.

پول الکترونیکی یا ارز دیجیتال در واقع پول یا دارایی معادل پول است که در سیستم های رایانه ای و دیجیتال، از طریق اینترنت ، مدیریت ، ذخیره یا مبادله می شود. ارزهای دیجیتال خصوصیاتی مشابه ارزهای سنتی دارند، فقط به صورت فیزیکی مانند اسکناس چاپی یا سکه های ضرب شده، شکل فیزیکی ندارند. به همین دلیل معاملات آن از طریق اینترنت صورت می پذیرد. و این امر سبب شده ارزهای دیجیتال به راحتی بین افراد قابل مبادله باشد و یا برای خرید کالا مورد استفاده قرار گیرد.

رمز ارز نوع اصلی ارز دیجیتال است که امروز به طور روزافزونی در حال رشد و استفاده می باشد. این نوع از ارزها با سیستم رمزگذاری پیچیده و غیر متمرکز عموماً مبتنی بر بلاک چین (Blockchain) است. رمز ارزها بدون نیاز به طرف سومی مانند بانک مرکزی و نظارت آن صورت می پذیرد. به همین دلایل شناسایی، ردیابی و تعیین هویت دارندگان آن بسیار دشوار است. برای مبادله ارزهای دیجیتال نیز سرویس دهنده های گوناگونی وجود دارد، از بسیاری از صرفی ها گرفته تا سایت های صرافی ارزهای دیجیتال مانند نوبیتکس. به طور خلاصه رمز ارز نیز نوعی ارز دیجیتال است که با استفاده از الگوریتم‌های خاصی به ‌صورت رمزنگاری ‌شده درآمده‌اند تا امنیت بیشتری داشته باشد. با توجه به مزایا و آینده ای که این نوع ارزها دارند، از محبوبیت زیادی برخوردار شده و بسیار رایج شده اند به طوری که در بیشتر حالات منظور از واژه ارز دیجیتال همان رمز ارز می باشد.

شاید معروف ترین این ارزها بیت کوین (Bitcoin) باشد ولی رمز ارزهای بسیار دیگری وجود دارند که به سرعت در حال رشد هستند و به تعداد آن ها نیز اضافه می گردد. از جمله آن می توان به اتریوم (Ethereum)، لایت کوین (Litecoin)، کاردانو (Cardano)، پولکادات (Polkadot)، بیت کوین کش (Bitcoin Cash)، استلار (Stellar)، چین لینک (Chainlink)، بایننس کوین (Binance Coin) ، تدر (Tether) ، مونرو (Monero) و دوج کوین (Dogecoin) اشاره نمود.

در ادامه به تعریف کلی از اصطلاحات تخصصی در زمینه فرآیند تولید و نگهداری رمز ارزها می پردازیم:

1. ماینر (Miner) : به فردی گفته می شود که با استفاده از تجهیزات سخت افزاری و بستر مناسب رمز ارز تولید می نماید. به عبارتی دیگر استخراج کننده رمز ارز با حفظ امنیت شبکه و تراکنش های تعریف شده می باشد.

2. ماینینگ (Mining) : ماینرها با استفاده از تجهیزات مورد نیاز، طی یک فرآینده پیچیده و محاسباتی  به صورت دیجیتالی برآنند تا یک سری معادلات را در زمان مناسب حل نموده و در ازای آن پاداش دریافت کنند. این فرآیند ماینینگ نامیده می شود و پاداش آن، رمز ارز خواهد بود. در واقع ماینینگ فرآیندی است که با استفاده از تراکنش های تعریف شده و با سیستم های امنیتی مورد نیاز آن رمز ارز، اقدام به تولید به صورت بلاک چینی یا غیر متمرکز می نماید. ماینرها نیز با تولید بلاک‌هایی از این تراکنش‌های معتبر و اتصال آنها به بلاک چین، رمز ارز مورد نظر را دریافت می‌کنند.

3. مزرعه یا فارم (Farm) : فرآیند تولید رمز ارز یا همان ماینینگ نیازمند تجهیزات سخت افزاری مناسبی است، بدیهی است که هرچه تجهیزات بهتر و تعداد آن ها بیشتر باشد، در کل توجیه مالی بهتری دارد و برعکس اگر تجهیزات مناسب نباشد یا تعداد آن ها کم باشد، حتی منجرب به ضرر نیز می شود. پس برای راه اندازی سیستم ماینینگ به چندین سیستم سخت افزاری مناسب با کیفیت داریم که اصطلاحاً به آن فارم یا مزرعه می گویند. هرچه تعداد سیستم ها بیشتر باشد، مزرعه بزرگتر، کشت و استخراج بیشتری دارد که باز هم تاکید می گردد این امر منوط به داشتن قطعات سخت افزاری پیشرفته و مناسب است.

4. بلاک چین (Blockchain) : توضیح آن دشوار است اما به زبان ساده، بستری است برای تولید رمز ارزها که قابلیت های خاصی جهت فعالیتها، ارتباطات، نقل و انتقالات، مالکیت و در نهایت ثبت رمز ارزها با استفاده از تکنولوژی امنیتی پیچیده دارد.

5. کیف پول (Wallet) : هر ماینری به یک کیف پول جهت ثبت و نگهداری اطلاعات ارزهای دیجیتال خود نیازمند است که می تواند به صورت کاغذی یا دیجیتالی بر روی کامپیوتر و موبایل باشد. این اطلاعات بسیار مهم و محرمانه است، پس باید در نگهداری و امنیت آن بسیار کوشا بود.

6. تجهیزات مورد نیاز برای ماینینگ :
   • دستگاه استخراج  و ریگ ماینینگ (Mining Rig) : برای استخراج  و ماینینگ باید تجهیزات اختصاصی مربوط به همین امر تهیه کرد که برای رمز ارزهای خاص و به صورت یک دستگاه مشخص تولید شده است مانند ای‌سیک (ASIC)  و یا باید مجموعه ای از سخت افزارهای مناسب را تهیه نمود که می تواند نوع های زیادی از رمز ارزها را تولید کند و یا صرفاً جهت استخراج نباشد و حتی امکان کاربرهای دیگر مانند بازی را نیز داشته باشد که در این حالت آن را ریگ می نامند.
   • اینترنت مناسب : منظور سرعت و حجم بالا نیست، بلکه پایداری و قطع نشدن آن ملاک است.
   • فن : تجهیزات خنک سازی و تهویه مناسب
   • تجهیزات فنی جانبی : مانند برق مناسب، کابل و دیگر تجهیزات فنی مورد نیاز

تا کنون به طور کلی با ارزهای دیجیتال آشنا پیدا کردیم اما موضوع اصلی که قصد داریم در ادامه به آن بپردازیم، دستگاه های مورد نیاز، سخت افزار و سیستم های مورد نیاز آن است.

در حالت ساده و ابتدایی ای‌سیک (ASIC) مجموعه ای از سخت افزارهای آماده مورد نیاز را بر روی مادربورد به صورت یکپارچه وآماده، مخصوص ماینینگ ارائه نمود اما با گذشت زمان با توجه به مشکلاتی که داشت از جمله سختی تعمیر قطعات آن و عملیات هش که فقط متناسب با بیت کوین است، همچنین تولید و توسعه رمز ارزهای دیگر، سبب شد شرکت ها تجهیزات و محصولات دیگری را  به صورت پیشرفته تر برای این امر ارائه نمایند. محصولاتی که بتوانند رمز ارزهای متفاوتی را با سرعت بیشتری استخراج کنند، در ضمن قدرت هش (Hash) بالاتر، استفاده همزمان از چندین کارت گرافیک، امکان تعویض و تعمیر راحت قطعات را نیز داشته باشند.

همانطور که اشاره شده بود، شرکت هایی هستند که مجموعه سخت افزارهای مورد نیاز را به صورت دستگاه های آماده برای تولید رمز ارزها عرضه کرده اند که برخی از آن ها در واقع مشکلات ای‌سیک را تا حد امکان رفع کرده و تکنولوژی های لازم را توسعه داده اند. از طرفی دیگر کمپانی های دیگری که به صورت تخصصی یک محصول مانند کارت گرافیک تولید می نمودند، وارد این عرصه شده و محصولات تخصصی در حوزه تولیدات خود برای ماینینگ ارائه نموده اند. در نتیجه می توان برای عملیات استخراج در دو حالت، سخت افزار مورد نیاز را تامین نمود. در حالت اول تهیه کل تجهیزات به صورت پکیج های آماده از شرکت هایی که فقط در همین زمینه محصول تولید می نمایند (مانند ای‌سیک (ASIC) یا انت ماینر (Antminer) و بیت مین (Bitmain) ) و در حالت دوم تهیه هر قطعه به صورت تخصصی از شرکت هایی که فقط در زمینه تولید یک محصول خاص فعالیت دارند و محصولی قوی برای ماینینگ تولید کرده اند و در نهایت اسمبل نمودن بهترین قطعات در کنار هم به شرط سازگاری با یکدیگر.

تا کنون با دستگاه های ماینینگ آشنا شدیم و به برند برخی از آن ها نیز اشاره نمودیم اما در مورد ریگ ماینینگ اطلاعات و شناخت بیشتری لازم است، چراکه هر محصولی مناسب ماینینگ نیست و در ضمن قطعات انتخابی باید باهم سازگاری داشته باشند. انتخاب اشتباه قطعات باعث صرف هزینه زیاد، مصرف برق بالا، تولید گرمایش بیش از حد و کند بودن عملیات استخراج را به همراه دارد. در عین حال با دانش مناسب می توان با صرف هزینه مناسب و چینش درست قطعات و مدیریت آنان به بیشترین بهره وری رسید و حتی در صورت نیاز قطعات را ارتقا یا تعمیر نمود، امکانی که در دستگاه های آماده هرگز آسان نخواهد بود. در ادامه با توجه به کاربرد زیاد ریگ ماینینگ و اهمیت دانش تخصصی کمورد نیاز، به این موضوع و محصولات مرتبط می پردازیم.

قبل از هر چیز توجه داشته باشید یک ریگ نیاز به قاب و نگهدارنده قطعات، ترجیحاً از جنس آلومینیوم دارد که حتما باید تراز و در سطح صاف قرار گرفته باشد. قطعات اصلی تشکیل دهنده ریگ شامل مادربرد، پردازنده، حافظه موقت یا رم، هارد، منبع تغذیه یا پاور، کارت گرافیک و کابل های اتصال است.

1. مادربرد : بی شک یکی از مهم ترین اجزای ریگ ماینینگ مادربرد است. در آن باید به تعداد اسلات های کارت گرافیک، پشتیبانی از نوع پردازنده، رم هایی که پشتیبانی می کند و تعداد پورت ها به ویژه PCI-E دقت ویژه باید کرد. در زیر به چندین مادربرد معروف ماینینگ اشاره می نماییم :

• Asus B250 Mining Expert
• Asus H370 Mining Master
• Asus Prime Z370-A
• Asus ROG Strix Z270-E

2. پردازنده : همانطور که می دانید پردازنده ها ساخت دو کمپانی AMD و INTEL می باشد. هر دو مدل های مناسبی برای ماینینگ دارند که تعدادی از آن ها نام برده شده است:

• پردازنده مرکزی اینتل سری Sky Lake مدل Pentium G۴۴۰۰
• پردازنده مرکزی اینتل سری Coffee Lake مدل Pentium Gold G۵۴۰۰

3. حافظه موقت یا رم : برای ماینینگ به رم قدرتمندی نیاز ندارید حتی با یک رم DDR3 ظرفیت 4 گیگابایت هم امکان پذیر است ولی اگر ریگ ماینینگ حرفه ای با چندین کارت گرافیک دارید، رم DDR4 ظرفیت 16 گیگابایت مناسب می باشد. در زیر چندین رم نمونه ذکر شده است:

• رم DDR۴ کینگستون مدل KVR ظرفیت ۴ گیگابایت تک کاناله ۲۴۰۰ مگاهرتز
• رم DDR۴ گیل مدل Evo Forza ظرفیت ۸ گیگابایت تک کاناله ۳۰۰۰ مگاهرتز
• رم DDR۴ جی اسکیل مدل Aegis ظرفیت ۸ گیگابایت تک کاناله ۳۰۰۰ مگاهرتز 

4. حافظه دائمی یا هارد : همانند رم، هارد نیز در فرآیند ماینینگ تاثیر زیادی ندارد و به هاردی با سرعت یا حجم بالا نیست. تعدادی هارد و اس اس دی (SSD) پیشنهادی ارائه گردیده است:

• هارددیسک اینترنال وسترن دیجیتال مدل Blue ظرفیت ۱ ترابایت
• اس اس دی اینترنال لکسار مدل NS۱۰۰ ظرفیت ۱۲۸ گیگابایت
• اس اس دی اینترنال کینگستون مدل A۴۰۰ ظرفیت ۱۲۰ گیگابایت

5. منبع تغذیه یا پاور :  منبع تغذیه بنابر قطعات مورد استفاده و تعداد آن ها مهم است. به مقدار وات آن باید توجه داشت و حتی ممکن است از چندین منبع تغذیه استفاده نمود. به پاورهای پیشنهادی زیر توجه نمایید:

• پاور سری گلد شرکت گرین (Green) با وات های 650w – 750w – 850w – 1000w
• پاور سری گلد شرکت کولر مستر (Cooler Master) با وات های 650w – 750w – 850w – 1000w

6. کارت گرافیک :  این قطعه نیز مانند مادربرد بسیار اهمیت دارد و دقت زیادی باید در انتخاب آن داشت. مخصوصاً هنگامی که از چندین کارت گرافیک روی یک مادربرد استفاده می کنید. به عبارتی دیگر کارت گرافیک قلب یک ریگ است، پس با توجه زیاد آن را انتخاب کنید. کارت گرافیک های مناسب پیشنهادی زیر را حتماً بررسی نمایید:

• کارت گرافیک Nvidia GTX ۱۰۸۰ Ti
• کارت گرافیک AMD Radeon RX 6800 XT
• کارت گرافیک AMD Radeon RX 5700 XT
• کارت گرافیک NVIDIA GeForce RTX 3090
• کارت گرافیک NVIDIA GeForce RTX 3060 Ti

برای ارتباط بین قطعات حتماً از کابل های با کیفیت PCI Express به روز استفاده نمایید و اسمبل قطعات را با دقت ویژه انجام دهید. پس از این امر باید سیستم عامل نصب شود. برای طرفداران ویندوز، نسخه ویندوز10 و برا طرفداران لینوکس نسخه های Simplemining OS، Hashr8  و  MMPOS پیشنهاد می گردد. اکنون ریگ ماینینگ آماده بهره برداری می باشد و فقط نیازمند دستورات نرم افزاری است.